Dünya literatüründe ilk dinler tarihi eseri yazan bilim adamı olarak kabul edilen Şehristânî, dinler, mezhepler ve felsefî doktrinlerle ilgili olan bu eserinde önce kitabi dinlere mensup olanları Müslümanlar, Ehl-i kitap (Yahudiler, Hristiyanlar) ve kitap sahibi oldukları şüpheli görünenler (Mecûsiler/Zerdüştîler, Sâbiîler, Rûhânîler, Yıldızlara ve Putlara Tapanlar, Harrânîler, Hanîfler, Maniheistler) olmak üzere üç gruba ayırdıktan sonra sırasıyla Yunan ve İslâm filozofları, Câhiliyye Arapları ve Hint dinleri ve filozoflarını ele almaktadır.
Şehristânî, eserin ilk kısmını Müslümanlara ayırarak burada iman, ihsan usul, fürû', tevhid, adl, va'd, va’îd, sem' ve akıl gibi kavramlara yer verir ve ardından herhangi bir görüşün mezhep sayılabilmesi için gerekli ölçüleri tespite çalışarak Mutezile, Cebriyye, Sıfâtiyye, Hâricîler, Mürcie, Şia ve Gâliyye mezheplerini ele alıp onların tali fırka ve düşüncelerini ortaya koyar.
