Saîdüddin Fergânî

Mâverâünnehir’in Fergana vadisindeki Kâsân şehrinde doğdu. Fergānî çok genç yaşında, "şeyhüşşüyûh” dediği Şehâbeddin es-Sühreverdî’nin halifesi Necîbüddin Ali b. Büzgaş eş-Şîrâzî’ye intisap etti. Muhyiddin İbnü’l-Arabî etrafında oluşan mesleğin fikirlerinin ilk kuşak nâkil ve şârihlerinden biri olan Saîdüddin el-Fergānî’nin İslâm düşünce tarihinde önemli bir yeri vardır. Fergānî’nin fikirleriniMüntehe’l-medârik’in mukaddimesinde toplu olarak görmek mümkündür. Burada zât, gayb, ilk tecellî, ahadiyyet ve vâhidiyyet mertebeleri, zuhurun sebebi olarak muhabbet, kemal, ilim, vücûd, ikinci tecellî, ilâhî isimler, kevnin mertebeleri, insân-ı kâmil mertebesi, ruhlar mertebesi, misal mertebesi, cisimler mertebesi, Hz. Âdem ve insanın hakikati, Hz. Muhammed ve Muhammedî hakikat, altı küllî mertebe, dört sefer gibi konular hem varlığın (vücûd) tecelli ediş basamakları olarak, hem de sâlikin zâta rücûdaki mânevî makamları olarak ele alınır.Bazı eserleri şunlardır: Meşâriḳu’d-derârîʾi’z-züher fî keşfi ḥaḳāʾiḳı naẓmi’d-dürer, Menâhicü’l-ʿibâd ile’l-meʿâd.